Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir?
Otizm spektrum bozukluğu, doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan karmaşık bir nöro-gelişimsel farklılıktır. Otizmin, beynin yapısını ya da işleyişini etkileyen bazı sinir sistemi sorunlarından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu metinde otizm spektrum bozukluğu için kullanım kolaylığı nedeniyle zaman zaman otizm terimi kullanılmıştır.
Otizm Spektrum Bozukluğunun Nedeni Nedir?
Bugün, otizm spektrum bozukluğuna neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte genetik temelli olduğuna ilişkin bulgular vardır. Ancak hangi gen ya da genlerin sorumlu olduğu henüz bilinmemektedir. Çevresel faktörlerin de otizme yol açabildiğine ilişkin görüşler vardır. Hem genetik temellerin hem de çevresel faktörlerin etkileri üzerine çok sayıda araştırma yapılmaktadır.
Otizmin çocuk yetiştirme özellikleriyle ya da ailenin ekonomik koşullarıyla hiçbir ilişkisi yoktur; bu nedenle otizm spektrum bozukluğunu her çeşit toplumda, farklı coğrafyalarda, ırkta ve ailede rastlanmaktadır.
Sizin hatanız değil!
Otizm, günümüzde rastlanan en yaygın nörolojik bozukluktur ve Amerikan Hastalıkları Kontrol Etme ve Önleme Merkezi (Centers for Disease Control Prevention)’nin verilerine göre 2006 yılında her 150 çocuktan 1’inin otizm tanısı aldığı tahmin edilirken, son bilgiye göre her 44 çocuktan 1’inin otizm tanısı aldığı tahmin edilmektedir.
Otizm tüm ırklarda, etnik gruplarda ya da sosyal statüsü farklı gruplarda görülebileceği, ailenin gelir durumu, yaşam biçimi ve eğitim düzeyi ile otizm spektrum bozukluğu arasında bir bağ olmadığı vurgulanmaktadır.
Cinsiyetle ilişkili olarak farklı görülme sıklığı bilgileri bulunmasına rağmen, ortak görüş, erkeklerde kızlardan daha fazla görüldüğüdür.
Otizm tanısı alan çocukların çoğunda değişik derecelerde öğrenme güçlüğü ve zeka geriliği de görülebilir.
Otizm, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de son yıllarda adı çok sık duyulan bir özel eğitim kategorisidir. Otizm terimi, zaman içinde yerini, otizm spektrum bozuklukları (ASD – autism spectrum disorders) terimine bırakmıştır. Otizm spektrum bozukluğu kavramı ile ilişkili belli başlı olgular şöyle sıralanabilir;
· Otizm spektrum bozukluğunun nörolojik nedenlerden kaynaklandığı sanılmaktadır. Otizm spektrum bozukluğu tanılı bireylerin önemli bir bölümünde (yaklaşık %35), beyindeki anormal elektrik hareketlerine bağlı olarak; nöbet, istemsiz hareketler, bilinç yitimi vb. nörolojik sorunlar da görülebilir.
· Otizm spektrum bozukluğu bir ruh hastalığı değildir; ancak, belirtileri bazı ruh hastalıklarını çağrıştırabilir.
· Yapılan bilimsel araştırmalar, otizm spektrum bozukluğunun çocuk yetiştirme özellikleriyle ya da ailenin sosyo-ekonomik özellikleriyle ilişkisi olmadığını göstermiştir.
· Otizm spektrum bozukluğunun kalıtsal olabileceği yönünde bulgular vardır; ancak, buna yol açan gen ya da genler henüz bulunmuş değildir.
· Önceki yıllarda otizm spektrum bozukluğunun görülme oranının 500’de 1 olduğu kabul edilirken, son verilere göre, otizm spektrum bozukluğunun yaklaşık her 54 çocuktan 1’ini etkilediği düşünülmektedir. Ayrıca, erkeklerdeki yaygınlığı kızlardan 4,3 kat fazladır.
· Sanıldığının aksine, otizm spektrum bozukluğu tanılı bireylerin çoğunda, farklı düzeylerde zeka geriliği görülür. Ayrıca, zeka testlerinde, belli alanlar, diğer alanlara kıyasla çok daha geri çıkabilir.
· Otizm spektrum bozukluğu tanılı bireylerin pek azında (yaklaşık %10), çok güçlü bellek, müzik yeteneği vb. üstün özelliklere rastlanır.
Otizmin Belirtileri
· Göz teması kurmama, kısa süreli kurma
· İsmi ile seslenildiği zaman bakmama
· Jest ve mimiklerin uygunsuz kullanma
· Kendi halinde, kendi dünyasında görünme
· Yaşıtlarına ilgisizlik, uygun akran ilişkisi geliştirememe
· İnsanların yüzlerinden ziyade nesneler ve ayrıntılar ile ilgili görünme
· Duygusal karşılık verememe
· Taklit veya ¨mış gibi yapma¨ şeklindeki oyunları oynamakta zorlanma
· Duygularını ve ilgilerini kendiliğinden paylaşmama
Sınırlı ve Yineleyici Davranış Örüntüleri ve İlgiler:
· Basmakalıp davranışlar (sallanma, kollarını çırpma gibi)
· Dönen cisimlere aşırı ilgi
· Oyuncaklar ile amaç dışı oynama,
· Tekrarlayıcı, kendine özgü, tekdüze konuşma
· Aynıcılıkta ısrarcılık
· Kısıtlı ve olağan dışı ilgi alanları
· Törensel davranışlar
· Bazı duyulara (koklama, işitme, dokunma gibi) aşırı duyarlılık veya duyarsızlık
·
· Otizm Spektrum Bozukluğunun Sebebi Nedir?
· Günümüzde otizm spektrum bozukluğunun tam olarak sebepleri bilinmemektedir. Ancak birçok faktörün, özellikle genetik faktörlerin rol aldığı bir BEYIN hastalığı olduğu kabul edilmektedir. Otizm, ebeveyn tutumlarıyla veya ailenin sosyo-ekonomik durumuyla ilişkili değildir.
Otizmli çocuklarda besin takviyesi ve bağırsakları sağlıklı bir şekile getirmek önemlidir, beyin fonksiyonlarını kullanabılmeleri için. Bunun için TRINITY Paketimiz çok etkilidir!
